رمضان ماه مهمانی خدا
انسان با بینشی گذرا در اعمال عبادی، به نکات ظریفی برخورد می‌کند که جز مصلحت و خیر اندیشی در آن، چیز دیگری نمی‌بیند.
روزه از جمله اعمالی است که هم جنبه عبادی دارد، هم جنبه فردی و هم اجتماعی. این ابعاد انسان را به تفکر وا می‌دارد که چگونه ساعاتی امساک از خوردن و آشامیدن، آثاری چنین ارزنده بجا می‌گذارد. این چند ساعت امساک بندگان را منضبط، حق شناس و مطیع می‌سازد و از سویی انسان را به تفکر وا می‌دارد تا به سختی زندگی فقرا پی ببرد و موقعیت مردم ضعیف جامعه را حس نماید و از سوی دیگر درجه اخلاص خود را محک بزند تا در گذر یک سال بتواند نردبان تقربی بسازد که آراسته‌تر در محضر خدای سبحان حاضر شده و حظ کافی را ببرد.
زمین خشکیده وجود انسان که مدتها قطره آبی به خود ندیده است ملتمسانه چشم به آسمان دوخته تا دانه‌ای را که در سینه پنهان دارد بارور سازد و در این فرصت، یرمض الذنوب شود و از پلکان ترقی سبک بال بالا رود و توشه‌ای برای نیکو سپری کردن یک سال خود، کسب کند.

نامگذاری رمضان
امام جعفر صادق (علیه‌السلام) فرموده‌اند: نگویید این رمضان است و نگویید رمضان رفت و یا آمد، زیرا رمضان نامی از اسماءالله است که نمی‌رود و نمی‌آید که شیء زائل ونابودشدنی می‌رود و می‌آید، بلکه بگویید ماه رمضان، پس ماه را اضافه کنید در تلفظ به اسم که اسم، اسم الله بوده و ماه رمضان ماهی است که قرآن در آن نازل شده است، و خداوند آن را مثل وعده و وعید قرار داده است.[۱]
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرموده‌اند: به راستی که رمضان نامیده شد زیرا گناهان را از بین می‌برد.[۲]
باز رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرموده‌اند:نامیده شد رمضان به خاطر شدت گرما.[۳]
فلسفه روزه
امام رضا (علیه‌السلام) فرموده‌اند: اگر بپرسند: چرا مأمورند به روزه ماه رمضان و بس، نه کمتر و نه زیادتر؟ گفته می‌شود: برای آن که این مقدار، حدی است که از اجرای آن، هم ضعیف بر می‌آید و هم قوی، و جز این نیست که خداوند فرایض و واجبات را به اندازه‌ای که در امکان غالب افراد باشد تعیین فرموده، آن‌گاه ناتوانان را آزادی داده، بدین معنی که اگر خواستند با اینکه سخت است آن را انجام دهند مانعی نباشد، و نیز توانایان را ترغیب کرده که اگر خواستند غیر ماه رمضان را هم با گرفتن روزه تقرب جویند و چنان که به کمتر از این صلاح‌شان بود خداوند کمتر می‌فرمود و اگر محتاج به بیشتر از این بودند به زیاده از این امر می‌فرمود.[۴]
امام رضا (علیه‌السلام) فرموده‌اند: اگر بپرسند روزه چرا واجب شده است؟ پاسخ آن است که درد گرسنگی و تشنگی را بدانند و از این راه پی به فقر و بی‌ زاد و توشگی آخرت ببرند و برای اینکه روزه دار بر اثر ناراحتی که از گرسنگی و تشنگی برایش پیش آمده فروتنی کند و کوچکی کند و نیاز نشان دهد تا اجر برد و به حساب آورد کار خویش را بشناسد و پایداری و مقاومت کند بر آن، و از این جهات مستحق اجر شود، با آنچه که در آن است از قبیل جلوگیری از طغیان شهوات هوی‌ها، و اینکه موجب عبرت و موعظه‌ای باشد برای آنها در این دنیا و تمرینی باشد برای انجام تکالیف آنها و راهنمایی باشد برای آنها در عالم دیگر و بشناسد شدت مشکلات فقرا و بینوایان را در دنیا، و آنچه را که خداوند در اموالشان برای مساکین و تهیدستان واجب کرده ادا کنند.[۵]
باز امام رضا (علیه‌السلام) فرموده‌اند: و اگر بپرسند که چرا روزه فقط در ماه رمضان مقرر شده نه ماههای دیگر؟ پاسخ آن است که برای اینکه ماه رمضان ماهی است که خداوند در آن قرآن را نازل فرموده است و در آن میان حق و باطل کاملا جدایی افتاده چنانچه خداوند فرموده است ماه رمضان ماهی است که در آن قرآن نازل گشته است و آن برای هدایت مردمی است و در آن علایمی از برای راهنمایی و جدا کننده حق از باطل است در این ماه به پیغمبر وحی شد و در آن شب قدر است، شبی که از هزار ماه بهتر است. در آن شب هر کاری محکم و برقرار می‌شود و آن اول سال قمری است و در آن تقدیرات و مسائلی که در آن سال ازنیکی و بدی، سود و زیان، زندگی و مرگ، وجود رقم زده می‌شود و به همین جهت است که شب را قدر می‌گویند.[۶]
از هشام بن حکم است که گفت، از امام صادق (علیه‌السلام) سؤال کردم درباره علت روزه، فرمود: اما علت روزه بدان سبب است که فقیر و غنی در یک سطح شود زیرا غنی درد گرسنگی را نچشیده تا به فقیر رحم کند زیرا غنی هر گاه چیزی را بخواهد توانایی ‌آن را دارد پس خداوند عزوجل به این وسیله خواست که بین بندگانش برابری اجرا کند و حس گرسنگی و درد را به غنی بچشاند، تا دلش بر ضعیفان به رحم آید و بر انسان گرسنه مهربانی کند.[۷]
از حمزه بن محمد روایت است که گفت به ابی محمد عسگری (علیه‌السلام) نوشتم چرا خداوند عزوجل روزه را واجب کرده است؟ در جواب آن آمد: تا غنی حس گرسنگی را بچشد و به فقیر احسان کند.[۸]
در خطبه فاطمه (علیها السلام) درباره امر فدک آمده است:... خداوند روزه را برای تثبیت اخلاص واجب کرد.[۹]
جعفر بن محمد بن حمزه در گفتگویی با ما گفت: به ابی محمد (علیه‌السلام) نوشتم: چرا خداوند روزه را واجب کرد؟ پس برایم نوشت: خداوند تعالی روزه را واجب کرد تا غنی حس گرسنگی را بچشد تا بر فقیر مهر ورزد.[۱۰]
امام رضا (علیه‌السلام) فرمودند: اگر بپرسند چرا زن باید روزه را قضا کند ولی نمازش قضا ندارد؟ گفته می‌شود که برای چند جهت. اول اینکه گرفتن روزه او را از کارهای لازم زندگی خود باز نمی‌دارد و از خانه‌داری و خدمت به شوهرش و انجام فرمان او و اصلاح امور منزل و شستشو و نظافت مانع نمی‌شود، ولی نماز وقت را می‌گیرد و مانع از انجام همه امور دیگر می‌شود زیرا نماز در شبانه روز مکرر واجب می‌شود و زن قدرت آن را ندارد که هم نمازهای مدت ناپاکی خود را به جای آورد و هم نمازهای ایام پاکی و هم کارهای لازم و ضروری زندگی زناشویی یا فردی خود را انجام دهد ولی روزه این چنین نیست و یکی دیگر از علتهای آن این است که نماز خود زحمت نشست و برخاست و تحرک لازم دارد ولی در روزه این امور نیست و تنها نخوردن و خودداری کردن از مفطرات است، نه حرکت و جنبش و فعالیت و در تمام مدت شبانه روز هیچ وقت جدیدی نمی‌رسد مگر اینکه در آن نماز جدیدی واجب می‌شود ولی روزه این طور نیست که هر روز که می‌رسد روزه‌اش بر او واجب باشد مانند نماز که هر وقت سر می‌رسد نمازی بر او واجب باشد.[۱۱]
امام علی (علیه‌السلام) فرموده‌اند: یکی از یهودیان خدمت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) رسید و از مسائلی پرسش کرد. یکی از پرسشها این بود؛ اگر بپرسند به چه دلیلی خداوند روزه را برای امت تو سی روز قرار داده و بر امم دیگر بیش از این؟ پیامبر فرمودند: به دلیل اینکه آدم وقتی از درخت (ممنوعه) خورد سی روز در بدنش باقی بود پس خداوند بر فرزندان او سی روز گرسنگی و تشنگی را واجب کرد و کسی که روزه را افطار می‌کند فضلی است از جانب خداوند بر بندگانش و آدم هم این گونه بود. پس خداوند بر امت من واجب کرد. سپس این آیه را تلاوت کردند. یهودی گفت: ای محمد راست گفتی! پس پاداش فرد روزه‌ دار چیست؟ پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمودند: هیچ مؤمنی نیست که ماه رمضان را فقط به حساب خدا روزه بگیرد مگر اینکه خداوند هفت خصلت برای او واجب کند؛ حرام را از بدنش ذوب می‌کند، او را به رحمت خدا نزدیک می‌کند، می‌پوشاند گناه و اشتباه پدرش، حضرت آدم را، سکرات مرگ را بر او آسان می‌کند، از گرسنگی و تشنگی روز قیامت خداوند او را در امان می‌دارد، به او برات از آتش را عطا می‌کند و از طیبات بهشت بر او می‌خوراند.[۱۲]

فضیلت ماه رمضان
حضرت علی (علیه‌السلام) فرمودند: نگویید رمضان بلکه بگویید ماه رمضان، پس همانا شما نمی‌دانید که رمضان چیست.[۱۳]
حفص بن غیاث می‌گوید: به امام صادق عرض کردم: به من خبر ده از گفته خدا، ماه رمضانی که نازل شده در آن قرآن، چگونه قرآن در ماه رمضان نازل شده و در حالی که قرآن در مدت بیست سال از اول تا آخرش نازل شده است؟ فرمود: همه قرآن در ماه رمضان به بیت المعمور نازل شده و در مدت بیست سال از بیت المعمور نازل شده است.[۱۴]
امام جعفر صادق (علیه‌السلام) فرموده‌اند: چه خوب ماهی است ماه رمضان، ماهی که در زمان پیامبر ماه پر برکت نامیده شد.[۱۵]
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرموده‌اند: اگر بدانید در رمضان چه برای شما تقدیر شده، سپاس خود را برای خدا افزون می‌کنید.[۱۶]
ابن سلام از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) پرسید: اسلام و ایمان چیست؟ پیامبر فرمودند: اما اسلام اینکه شهادت بدهی که خدایی جز الله نیست، یکتاست و شریکی ندارد و اقرار کنی به اینکه محمد بنده و رسول خداست و به پا داشتن نماز و دادن زکات و روزه ماه رمضان و حج بیت الله الحرام، اگر توانایی آن را داشته باشی و اما ایمان، ایمان بیاوری به خدا و ملائکه و کتاب و پیامبرانش و روز رستاخیز و اینکه معتقد باشی سر نوشت، خوب و بد آن از سوی خداست.[۱۷]
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمودند: در نخستین شب از ماه رمضان درهای آسمان باز می‌شود و تا شب آخر ماه رمضان بسته نمی‌شود.[۱۸]
ابن عباس می‌گوید از پیامبر (صلی الله علیه و آله) شنیدم که می‌فرمودند: همانا بهشت تزیین و آراسته می‌شود از سالی به سال دیگر، به خاطر حلول ماه رمضان.[۱۹]
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرموده‌اند: هلال ماه رمضان چون بر آید درهای جهنم بسته می‌شود و درهای بهشت باز می‌شود و شیاطین در بند می‌شوند.[۲۰]
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرموده‌اند: به تحقیق خداوند برای هر شیطان شرور و سرکش هفتاد ملک را وکیل کرده پس راهی برای فرار ندارند تا اینکه ماه رمضان به پایان برسد.[۲۱]
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمودند: به امت من در ماه رمضان پنج چیز داده شده که به امت هیچ پیغمبری پیش از من داده نشده است. اما عطای اول: هر گاه شب اول ماه رمضان فرا رسد خداوند به سوی بندگان نظر می‌کند و کسی که خدا به او نظر کرده تا ابد عذاب نمی‌شود دوم: بوی بد دهان آنان که در نزد خدا شب زنده‌داری می‌کنند خوشبوتر از بوی مشک می‌شود: سوم: ملائکه برای ایشان در شب و روز استغفار می‌کنند. چهارم: همانا خداوند عزوجل بهشت خویش را امر می‌کند که استغفار کند و تزیین شود برای بندگان. پس چه نزدیک است که سختی‌های دنیا آنها را در خود فرو برد و می‌روند به سوی بهشت من و کرامت من. پنجم: پس هر گاه شب آخر فرا رسد خداوند همه بندگان را می‌آمرزد.
مردی گفت: یا رسول الله در شب قدر؟ پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمودند: مگر نمی‌بینی که کارگران هر گاه کارشان تمام شود، مزد به آنها می‌دهند.[۲۲]
در روز قیامت، خداوند، ماه رمضان را به بهترین شکل محشور می‌کند و او را بر روی تلی قرار می‌دهد که بر هیچ یک از افرادی که در آن محشر حضور دارند پوشیده و پنهان نمی‌شود سپس دستور داده می‌شود پوششی از لباسهای بهشت، انواع سندس آن و پیراهن‌های آن را بر وی بپوشاند تا آن گاه که چنان عظیم گردد که هیچ یک از دیدگان در آن نفوذ نکند (قدرت دیدن ندارد) و هیچ گوشی توانایی درک شنیدن مقدارش را ندارد و هیچ قلبی نمی‌تواند حقیقت آن را دریابد، سپس به ندا دهنده از درون عرش می‌گوید: نداده! وی نیز فریاد بر می‌آورد: ای جمع بندگان و آفریدگان! آیا این را می‌شناسید؟ و خلایق به من می‌گویند: اجابت می‌کنیم تو را ای فراخواننده از سوی پروردگارمان و چه مبارک قدمی تو، ولی ما او را نمی‌شناسیم. آن گاه ندا دهنده می‌گوید: این ماه رمضان است چه بسیارند آنان که در آن به سعادت دست یافتند و چه بسیارند کسانی که در آن به شقاوت رسیدند. پس هر مؤمنی که به وسیله طاعت خداوند در آن ماه او را بزرگ داشت، بیاید و نصیب خود را از این لباس‌ها و خلعت‌های بهشتی بر دارد. سپس آنها را بین خود بر اساس طاعت‌تان از فرامین خدا و تلاش‌تان تقسیم کنید. گفت: مؤمنانی که اطاعت خدا را کرده بودند به نزد او می‌روند و ده هزار خلعت بر می‌دارند و برخی کمتر و یا بیشتر بر می‌دارند و  خداوند آنها را به وسیله کرامات خویش مشرف (مفتخر) می‌کند. بدانید که گروهی هستند که آن خلعتها را بین خود رد و بدل می‌کنند و با خود می‌گویند: ما به خداوند ایمان داشتیم و به یگانگی آن اعتقاد داشتیم و به فضیلت این ماه اعتراف می‌کنیم پس آن لباسها و خلعتها را می‌گیرند و می‌پوشند.[۲۳]
امام رضا (علیه‌السلام) فرمودند: کارهای نیک در ماه رمضان مقبول و گناهان آمرزیده است، کسی که در ماه رمضان یک آیه از قرآن را بخواند مثل این است که در غیر رمضان یک ختم قرآن کرده است و کسی که در این ماه روی خوش به برادر ایمانی‌اش نشان دهد و با خنده دلش را شاد کند، روز قیامت او را ملاقات نمی‌کند مگر اینکه می‌خندد و خوشحال می‌کند او را و بهشت را به او بشارت می‌دهد و کسی که در این ماه اعانت کند، خدمتی به برادر ایمانی‌اش بنماید، خداوند او را در عبور از پل صراط کمک می‌کند آن روز که تمام پاها می‌لغزند و کسی که خشم و غضبش را نگهدارد روز قیامت خداوند خشم و غضبش را از او نگه می‌دارد و اگر کسی بیچاره‌ای را دریابد خداوند در روز قیامت از فزع اکبر امانش می‌دهد و اگر کسی در این ماه به ستمدیده‌ای یاری کند، خداوند در دنیا از کل دشمنانش و در روز قیامت هنگام حساب و میزان، یاریش می‌فرماید.[۲۴]
آری ماه رمضان ماه برکت و رحمت است، ماه آمرزش، رحمت و پذیرش توبه است. ماه بازگشت از معاصی است. هر کس در ماه رمضان آمرزیده نشد و از غفران بی پایان الهی بهره‌ ای نگرفت، پس در چه ماهی آمرزیده می‌شود؟! پس بخواهید و سؤال کنید از خداوند تا روزه شما را در این ماه قبول فرماید و این ماه را آخرین رمضان شما قرار ندهد و شما را در این ماه به طاعت خویش موفق بدارد و از معاصی خویش حفظتان کند، که به راستی او بهترین مسئول است.

روزه‌ داری
یکی از برنامه‌های ترقی دهنده و تکامل دهنده انسان در مسیر رسیدن به رضوان الهی که ضامن سعادت دنیا و آخرت و سلامت جسم و روح آدمی است، روزه می‌باشد و باید آن را یک موهبت الهی دانست که اثر آن در اصلاح روح و جان انسان وصف ناشدنی است. با دقیق شدن در سیره ائمه معصومین (علیهم السلام) و اولیای الهی و همچنین ارزیابی حیات پر فروغ عرفا و عابدان حقیقی درگاه حق، به جایگاه والا و شایسته روزه و روزه داری پی برده می‌شود. به همین خاطر، پا در بوستان همیشه باطراوت هادیان بشریت زده و گفتار را با چند شاخه از این گلستان مزین می‌کنیم تا سرلوحه روزه داری و تهجد همگی ما در میهمانی خدا بشود.

آیات
ای کسانی که ایمان آورده‌اید روزه برای شما واجب شد همان طوری که بر امتهای قبل شما واجب گردید تا شاید پرهیزکار شوید.[۲۵]
از برای آن که آن مدت را تمام کنید و خدا را به بزرگی یاد نمائید (به خاطر هدایت شما) باشد که شکرگزار او باشید.[۲۶]

روایات
ابی امامه (از صحابه پیغمبر (صلی الله علیه و آله) ) گفت: خدمت رسول خدا سؤال کردم: ای رسول خدا مرا به عملی شایسته راهنمائی کن. گفت: بر تو باد روزه! زیرا که روزه جایگزینی ندارد و ثوابش هم از اندازه گیری و وزن خارج است. عرض کردم: یا رسول الله (صلی الله علیه و آله)! مرا به عملی شایسته رهنمون شوید! فرمود: بر تو باد روزه! زیرا روزه گرفتن از نظر ثواب و فضیلت مشابهی ندارد. برای بار سوم عرض کردم: ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! مرا به عملی نیکو راهنمایی کنید و فرمود: بر تو باد روزه! زیرا روزه هیچ مثل و مانندی ندارد.[۲۷]
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمودند: کسی که در ماه رمضان روزه بگیرد و تمایلات شهوی و جنسی و همچنین زبانش را از گناه حفظ نماید و مردم از شر او در امان باشند، خداوند گناهان و معاصی گذشته و آینده‌اش را آمرزیده و او را از آتش جهنم مصون می‌دارد و بهشت را جایگاه او قرار داده و نیز شفاعت او را نیز در مورد گناهکاران از اهل توحید، می‌پذیرد حتی اگر به تعداد ریگ‌های بیابان باشد.[۲۸]
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمودند: به راستی این ماه مانند ماههای دیگر نیست. چون به شما رو کند با رحمت و برکت آید و چون از شما دور شود با آمرزش گناهان برود. این ماهی است که حسنات در آن دو چندان است و اعمال خیر در آن مقبول است. هر که در این ماه برای خدا دو رکعت نماز نافله بخواند خدا او را بیامرزد. سپس فرمود: بدبخت و به حق بدبخت کسی است که این ماه را طی کند و گناهانش آمرزیده نشود. این جاست که زیانکار بوده در حالی که خوش کرداران به جوایز پروردگار کریم کامیاب گردند.[۲۹]
امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: روزه خواهش‌های نفسانی را می‌میراند (چرا که منبع همه فتنه‌ها و شرور، شکم است) و روزه موجبات حیات دل و پاکی اعضاء و جوارح است. (فایده دیگر) تعمیر ظاهر و باطن است و شکرگزاری بر نعمت‌های الهی است. احسان نمودن به فقراء، تضرع زیاد، خشوع و گریه و باعث فزونی التجاء به درگاه خداست که سبب شکستن شهوات و سبکی حساب و دو چندان شدن حسنات می‌شود و در روزه آن قدر فواید هست که قابل شمارش نیست و آن چه که بیان شد برای کسی است که صاحب عقل و درایت و توفیق عمل است کفایت می‌کند.[۳۰]
امام باقر (علیه‌السلام) فرمودند: ای جابر! کسی که در ماه رمضان داخل شود و روزهایش را روزه و شبهایش را به دعا و نیایش سپری نماید و نفس سرکش را از شهوات و زبانش را از محارم حفظ نماید و چشمش را از حرام ببندد و اذیتش را از مردم باز دارد از گناهان و معاصی خویش خارج می‌شود مثل روزی که از مادر متولد شده و هیچ گناهی ندارد. جابر گفت: فدایت شوم، چه حدیث زیبایی فرمودید: حضرت فرمود: و چه شرایط سخت و دشواری دارد.[۳۱]
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمودند: چه بسا شب زنده داری که بهره‌اش از نماز شب فقط ایستادن و شب بیداری است و چه بسا روزه داری که بهره‌اش از روزه‌ داری، فقط عطش و تشنگی است.[۳۲]
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرموده‌اند: هر کس رمضان را روزه بگیرد و در آن از حرام و بهتان دوری کند خدا از او خشنود می‌شود و بهشت را بر او واجب می‌گرداند.[۳۳]
امام جعفر صادق (علیه‌السلام) فرموده‌اند: هر گاه روزه گرفتی پس باید گوش و چشم و موی تو روزه باشد. امام چیزهای دیگر نیز غیر از اینها بر شمرد و فرمود: نباید روزی که روزه هستی با روز افطارت یکی باشد.[۳۴]
گوش تواند که همه عمر وی    ***      نشنود آواز دف و چنگ و نی
دیده شکیبد ز تماشای باغ    ***       بی گل و نسرین به سر آرد دماغ
گر نبود بالش آکنده پَر خواب    ***       توان کرد حجر زیر سر
این شکم خیره سر پیچ پیچ    ***       صبر ندارد که بسازد به هیچ
از آنجایی که روزه، دانشگاه انسان سازی است لذا دانشجوی این دانشگاه هم باید از تعالیم و آداب واجد آن برخوردار بوده و بر اعضا و جوارح خود تسلط داشته باشد نه اینکه فقط معده‌اش روزه‌ دار بوده و بقیه اعضا و جوارحش مشغول پرده دری و گناه باشد.

درجات روزه‌داران
روزه داران به سبب درجاتی که روزه آنها از نظر تعالی دارد، به سه دسته تقسیم می‌شوند: روزه عوام، روزه خواص، روزه خواص الخواص.
روزه عوام، روزه ای است که فقط معده و فرج شخص در آن روزه بوده و فقط در سدد نخوردن و نیاشامیدن است.
روزه خواص، روزه ای است که روزه دار تمام اعضای خود را از حرام و گناه باز می‌دارد و مصداق حدیث امام باقر (علیه‌السلام) قرار می‌گیرد و به اجر روزه دار واقعی نائل می‌شود.
روزه خواص الخواص، روزه ای است که علاوه بر امساک همه جوارح بدن، شخص روزه دار از دل خویش هم در اشتغال به مسائل مادی و اخلاق رذیله و حتی فکر گناه محافظت می‌کند که افطار این روزه غفلت از یاد خدا است. در واقع همیشه مشغول ذکر خدا هستند و به مضمون آیه شریفه قل الله ثم ذرهم[۳۵] نائل می‌گردند.
افطار روزه عوام هنگام اذان مغرب، افطار روزه خواص هنگام مرگ و افطار روزه خواص الخواص هنگام جای گرفتن در رضوان و قرب خداست.

مثال
ماه رمضان ماه زمام داری انسان بر نفس است. مثال آن مانند اسب و سوارش می‌باشد. اگر افسار اسب را محکم نگه داریم ما را به هر جا که بخواهیم می‌برد و از ما اطاعت می‌نماید اما اگر افسار آن را رها کنیم ما را بر زمین خواهد زد. باید افسار آن را محکم در دست گرفت و نگذاشت که هر جا می‌خواهد برود. اگر چشمش به آب و غذا افتاد، به طرف آن نرود و آن کاری را که ما می‌خواهیم اطاعت کند. مثال دیگر اینکه اگر کسی بخواهد به آب زلال دستیابی پیدا کند باید یک چاه عمیق بکند، اما اگر یک چاه کم عمق و سطحی حفر کند، یا به آب نمی‌رسد و یا به آب کثیف و غیر زلال دست پیدا می‌کند.

-----------------------------------------------
[۱] - وسائل الشیعه: ۷/۲۳۲.
[۲] - میزان الحکمه: ۴/۱۷۶.
[۳] - بحار الانوار: ۵۵/۳۴۱.
[۴] - بحارالانوار: ۹۳/۳۷۰.
[۵] - بحار الانوار: ۹۳/۳۶۹.
[۶] - بحار الانوار:۹۳/۳۷۰
[۷] - بحارالانوار: ۹۳/۳۷۱.
[۸] - بحارالانوار: ۹۳/۳۶۹.
[۹] - بحار الانوار: ۹۳/۳۶۸.
[۱۰] - بحارالانوار: ۹۳/۳۳۹.
[۱۱] - عیون الاخبارالرضا: ۲/۲۴۹.
[۱۲] - بحارالانوار: ۹۳/۳۶۹.
[۱۳] - وسائل الشیعه: ۷/ ۲۳۲.
[۱۴] - امالی صدوق: ۶۲.
[۱۵] - وسائل الشیعه: ۷/۲۵۹.
[۱۶] - بحارالانوار: ۹۳/۳۵۱.
[۱۷] - بحار الانوار: ۵۷/۲۴۲.
[۱۸] - میزان الحکمه: ۴/۱۷۶.
[۱۹] - بحار الانوار: ۹۳/۳۳۸.
[۲۰] - میزان الحکمه: ۴/۱۷۹.
[۲۱] - میزان الحکمه: ۴/۱۷۹.
[۲۲] - بحارالانوار: ۹۳/۳۶۴.
[۲۳] - بحار الانوار: ۷/۱۹۰.
[۲۴] - وقایع الایام ۱۲۹.
[۲۵] - بقره: ۱۸۳.
[۲۶] - بقره: ۱۸۵.
[۲۷] - ارکان الاسلام: ۱۶.
[۲۸] - وسائل الشیعه ۴/۱۷۴.
[۲۹] - امالی صدوق: ۵۵.
[۳۰] - مصباح الشریعه: ۱۳۷.
[۳۱] - امالی طوسی: ۲/۱۳۶.
[۳۲] - مستدرک: ۷/۳۶۸.
[۳۳] - بحار الانوار: ۹۳/۳۴۶.
[۳۴] - وافی ۷/۳۳.
[۳۵] - انعام ۹۱.