آموزش پزشكى

سؤال 1790 : با توجه به اين كه سيستم درمانى آموزش پزشكى كه هم اكنون در كشور رايج است الهام گرفته از سيستم غرب است كه در آن روشهاى تشخيص و درمان بدون توجه به مسائل فقه اسلامى ، از جمله مسأله محرم و نامحرم تنظيم شده ، مسائلى در زمينه پزشكى براى اطباء و دانشجويان متعهد مطرح مى باشد و با توجه به كمبودى كه در زمينه كادر پزشكى به خصوص پزشك بانوان در كشور وجود دارد ، بدين ترتيب عمل مى شود كه دانشجويان چه دختر و چه پسر ، براى فراگيرى كيفيت برخورد و تشخيص و درمان بيماريهاى گوناگون پس از گذراندن دوره هاى نظرى ( تئورى ) نمونه هاى اين بيماران را كه به بيمارستانهاى آموزشى ( دولتى ) مراجعه مى كنند ، عملاً مورد معاينه و بررسى قرار مى دهند و در ضمن هدف اصلى يادگيرى است و در برخى امور درمانى نيز كمك كار استادان معالج مى باشند و اين موضوع مسائلى را به همراه دارد از قبيل : 1- مشاهده مستقيم تمام قسمتهاى بدن مريض مانند پوست و مو ، صورت ، دهان ، حلق ،گلو ، سينه ، شكم و . . .و در صورت لزوم عورتين مريض 2ـ لمس مستقيم هرآنچه كه در بالا ذكر شد .

3ـ شنيدن صداهاى قلب و ريه و شكم كه البته به علت ظرافت كار بايستى محل دقيق گوش با چشم يا لمس كردن مشخص شود .

4ـ كار گذاشتن سوند ادرارى و از اين قبيل .

5ـ مشاهده و لمس و معاينه مخرج ( مقعد ) با انگشت .

6ـ مشاهده و لمس و نيز معاينه مستقيم آلت تناسلى مريض چه مرد و چه زن در صورت لزوم .

7ـ مشاهده مستقيم مراحل مختلف زايمان و اشكالاتى كه در اين بين ممكن است اتفاق بيافتد و طريقه برخورد با آن و يادگيرى انجام آن .

8ـ حضور در اتاق عمل جراحى و مشاهده مراحل مختلف آن كه در بسيارى موارد بيمار بدون پوشش مناسب است .

9ـ گرفتن عكس يا فيلم از ضايعات بيمار در صورت لزوم .

موارد مطروحه بالا را دانشجويان دختر و پسر به كرات بايد از نزديك در بيماران مرد و زن مشاهده نموده و اعمال لازم را جهت يادگيرى يا مداوا به دستور استاد انجام دهند ، تا بتوانند مهارت لازم را براى تشخيص سريع و درمان مناسب بيمارانى كه در آينده خواهند داشت بدست آورند . حتى جهت يادگيرى ممكن است يك بيمار توسط افراد متعدد معاينه شود .

لازم به ذكر است كه گذراندن اين مراحل براى دانشجويان پزشكى الزامى است تا مدرك طبابت به آنها داده شود . چون در آينده چه بسا اينكه در نقاط محروم و دور افتاده مشغول بكار خواهند شد و بايد نسبت به مداواى بيماران چه زن و چه مرد اقدام كنند . پس لازم است امروز آموزش عملى ببينند . خواهشمند است حكم مسأله را بيان فرماييد .

جواب : اشياء مذكوره اى كه بعنوان اولى حرام است چنانچه حفظ نفس محترمه يا دفع و رفع ضرر و مرض مهمى از مؤمنى متوقف بر آن شد به عنوان ثانوى جايز بلكه واجب مى شود و همچنين جايز و يا واجب مى شود در صورتى كه بداند كه در آينده حفظ نفس يا دفع ضرر متوقف بر آن مى شود كه از الآن ارتكاب اين اعمال جايز مى شود و اين در صورتى است كه من به الكفايه قائم نشده باشد و چنانچه ممكن باشد اكتفاء مردها به نظر و لمس خصوص مردها و كذا العكس بايد اكتفاء نمايند .

اجرت پزشك

سؤال 1791 : اگر پزشك در عمل جراحى بيمار ناكام بماند و مريض بهبودى نيابد و يا منجر به فوت گردد آيا پزشك نسبت به هزينه حق عمل جراحى كه بيمار به او پرداخته ، به شخص بيمار يا به ورثه اش مديون است ؟

جواب : اگر به شرط بهبودى بوده مديون است و اگر اجرت عمل بوده مديون نيست .

اشتباه پزشك

سؤال 1792 : اگر پزشكى به اشتباه دارويى را تجويز نمايد و پرستار نيز بر اساس نسخه اى كه پزشك پيچيده دارو را به بيمار بخوراند و بيمار در اثر خوردن دارو بميرد ، آيا پزشك كه سبب تلف بوده ضامن است يا پرستار كه مباشر تلف بوده ؟

جواب : در فرض مسأله احتياطاً بين پزشك و اولياء ميت مصالحه شود .